سال ۲۲۳ هجری قمری

سال ۲۲۳ هجری قمری
< ۲۲۴ - ۲۲۲ >
۴ - قرن ۳ هجری قمری - ۲
امامت
امام هادی(ع)
(دوره امامت: ۳۴ سال (۲۲۰ تا ۲۵۴ق)
حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی
خلیفه عباسی در عراق معتصم عباسی
در اِفریقیه (تقریبا برابر با تونس) زیادة‌الله بن ابراهیم اغلبی، اغلب بن ابراهیم اغلبی
ادریسیان در مغرب علی بن محمد ادریسی
در اندلس عبدالرحمن بن حکم اموی
در طبرستان مازیار بن قارن باوندی
در خراسان عبدالله بن طاهر ذو الیمینین
وقایع مهم
شیوع طاعون در بصره
شکست بابک خرمدین و دستگیری او

سال ۲۲۳ هجری قمری دویست و بیست و سومین سال از سال‌شمار هجری قمری، مصادف با سال ۲۱۶ و ۲۱۷ هجری شمسی و همزمان با امامت امام هادی(ع) است.

سال ۲۲۳ق ششمین سال خلافت معتصم عباسی ‌بود. درگذشت زیادة الله اغلبی حاکم اِفریقیه، کشته شدن بابک خرمدین به دستور معتصم، وقوع زلزله در نیشابور و کشته شدن عباس بن مامون عباسی، به جرم توطئه بر علیه خلیفه از دیگر رویدادهای مهم این سال است.

معرفی

روز نخست سال ۲۲۳ هجری قمری، یعنی دو‌شنبه، ۱ محرم، مصادف بود با ۱۶ آذر سال ۲۱۶ هجری شمسی و ۷ دسامبر سال ۸۳۷ میلادی. روز پایانی این سال، یعنی جمعه، ۳۰ ذی‌الحجه نیز برابر است با ۵ آذر سال ۲۱۷ هجری شمسی و ۲۶ نوامبر سال ۸۳۸ میلادی.

این سال مصادف با دوران امامت امام هادی(ع)، پیشوای دهم شیعیان (امامت: ۲۲۰-۲۵۴ق) و خلافت معتصم عباسی، هشتمین خلیفه از سلسله عباسیان در عراق (حکومت: ۲۱۸-۲۲۷ق) ‌بود.

رویدادها

برخی از رویدادهای سال ۲۲۳ق، در ممالک اسلامی عبارتند از:

  • توطئه بر ضد معتصم و نقشه قتل او: عباس عباسی، فرزند مامون و برادرزاده معتصم عباسی، به جرم توطئه بر علیه خلیفه زندانی شد.
  • وقوع زلزله در نیشابور.

وقایع نظامی

  • افشین، سردار سپاه معتصم، بابک خرمدین را شکست داد و بابک و برادرش عبدالله را دست بسته به سامرا نزد خلیفه فرستاد.
  • لشکرکشی معتصم عباسی برای دفع حمله تِئوفیل، امپراتور روم و هم‌پیمان بابک، به شهرهای «زِبَطْرَه» و «مَلطیه» (در ترکیه) و نجات مردم در ۲۸ جمادی الاول.
  • معتصم، به عموریه (در ترکیه) حمله کرد و بر امپراتور تئوفیل عموری پیروز شد و سپس آنکارا را فتح کرد.
  • نیروهای زیادة‌‌الله اغلبی، پس از محاصره دریایی و زمینی جزیره سیسیل، آن را به تصرف خود درآوردند.

درگذشت‌ها

  • درگذشت زیادة الله اغلبی حاکم اِفریقیه (تقریبا برابر با تونس) و جانشینی برادرش اغلب بن ابراهیم.
  • کشته شدن بابک خرمدین و برادرش عبدالله، به دستور معتصم در سامرا.
  • کشته شدن عباس بن مامون عباسی: عباس و همدستانش پس از دستگیری و اعتراف به توطئه بر ضد معتصم و نقشه قتل او، به دستور معتصم زندانی شده و به آنها آب و غذا نمی‌دادند تا مردند.

پانویس

  1. «»، باحساب.
  2. طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۰۹.
  3. ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۳۹۱ق، ج۴، ص۲۶۴.
  4. ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴۹۰.
  5. حاجی خلیفه، ترجمه تقویم التواریخ، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۶۴؛ ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴۸۹؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۴۷۸.
  6. أبو الفداء، تاریخ أبی الفداء، بی‌تا، ج۱، ص۳۴۴.
  7. ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴۹۰.
  8. طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۵۶.
  9. أبو الفداء، تاریخ أبی الفداء، بی‌تا، ج۱، ص۳۴۵؛ ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴۹۰.
  10. حاجی خلیفه، ترجمه تقویم التواریخ، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۶۴؛ ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴۸۹؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۴۷۸.
  11. ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۳۹۱ق، ج۴، ص۲۶۵.

منابع

  • ابن اثیر، عزالدین علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، دار بیروت، چاپ اول، ۱۳۸۵ق.
  • ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ ابن خلدون، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۱ق.
  • ابو الفداء، اسماعیل بن علی، تاریخ أبی الفداء المسمی المختصر فی أخبار البشر، به تحقیق محمود دیوب، بیروت، دار الکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون، بی‌تا.
  • ترمانینی، عبدالسلام، دایرة المعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه جمعی از پژوهشگران زیر نظر علیرضا واسعی، قم، پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی،‌ چاپ دوم، ۱۳۸۷ش.
  • حاجی خلیفه، مصطفی بن عبد الله، ترجمه تقویم التواریخ (سالشمار وقایع مهم جهان از آغاز آفرینش تا سال ۱۰۸۵ق)، با ترجمه مترجم ناشناخته، به تصحیح هاشم محدث، تهران، احیاء کتاب، ۱۳۷۶ش.
  • سایت .
  • طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام لإحياء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.